Kassenbouwer Certhon werkt hard aan een nieuwe kas van 3,3 ha voor phalaenopsiskwekerij Opti-flor in Monster. De helft van de kas is bestemd voor de warme teeltfase, die plaatsvindt bij 28 °C. Er zijn tal van voorzieningen getroffen om perfecte groeicondities te combineren met een beperkte warmte-input. Actieve ventilatie met het AVS-systeem van Van Dijk Heating speelt daarin een voorname rol.
Over het ontwerp van de nieuwe kas is lang en diep nagedacht, want Phalaenopsis is een energie-intensieve teelt en energie wordt tegenwoordig duur betaald. Tot 2027, wanneer de nieuwe teeltlocatie wordt aangesloten op aardwarmtebron Vogelaar, zal een warmte/krachtinstallatie de benodigde hoogwaardige warmte leveren.
“Met geothermie in combinatie met warmte/koudeopslag in aquifers en met warmtepompen kunnen we op duurzame wijze in onze warmtebehoefte voorzien”, vertelt Rens van Antwerpen namens Opti-flor. Als teelt- en energiemanager heeft hij veel ervaring met technologische innovatie, waarin het bedrijf opnieuw grenzen verlegt. “In de warme afdeling is extra verwarmingscapaciteit nodig om laagwaardige warmte efficiënt op te werken tot 28°C kastemperatuur. We hebben ook behoefte aan efficiënte luchtbeweging, verdamping en ontvochtiging, vooral onder gesloten schermen.”
Het dek is van hoog diffuserend (45% hortiscatter) Geysir Low-E glas met tweezijdige AR-coating), met daarboven een beweegbaar buitenscherm voor koeling en scherming in de zomer. De gevel bestaat uit isolerende sandwichpanelen. Onder het dek komen drie beweegbare schermen voor energiebesparing, lichtregeling en verduistering.
“De kas zelf is redelijk rechttoe-rechtaan, maar zeer compleet uitgerust”, vervolgt Van Antwerpen. “De luchtramen zijn voorzien van insectengaas, Ook dat vraagt om een hoge capaciteit voor interne recirculatie en ventilatie via de AVS units. Daar staan er straks 36 van in de gevel voor een oppervlakte van 1,5 ha.”
De luchtverplaatsing is maximaal 16,8 m3/m2/uur met inbreng van maximaal 7,5 m3/m2/uur buitenlucht. “We hebben bewust voor een hogere capaciteit gekozen dan in onze R&D kas, waar ook AVS units staan”, vertelt de teeltmanager. “Die voldoen op zich goed, maar we hebben de lat voor onszelf hoger gelegd. Voor verdamping is energie nodig. Nu wordt deze energie vaak door een minimum onderbuis ingevuld. Van de minimumbuis willen we af. Om via de AVS voldoende energie voor verdamping te leveren was extra capaciteit nodig. Bovendien is het efficiënter om de installatie niet op vol vermogen te laten draaien. Hiermee blijven we onder alle omstandigheden flexibel en ‘in control’.”
Het spreekt voor zich dat er bij zo’n complexe uitrusting en vanwege de ambitieuze doelstellingen veel is gerekend en gediscussieerd. Kassenbouwer, opdrachtgever en AVS-leverancier Van Dijk Heating hebben dat in goed overleg gedaan.
“Dit zijn mooie projecten, juist vanwege het complexe karakter”, zegt Joek van der Zeeuw, die namens Van Dijk Heating betrokken was. “Daarin kun je echt laten zien wat je waard bent. Rens heeft goed aangegeven waar zijn prioriteiten en grenzen liggen qua sturing. Op basis daarvan is de AVS-installatie gedimensioneerd.”
Een belangrijke eis was dat het gewas na een gietbeurt snel droog moet zijn. Omdat de buisverwarming in principe alleen ten dienste staat van de
opwaartse trek en de opname van het vocht, nemen de AVS-units het drogen en ontvochtigen voor hun rekening.
Dit verloopt primair via interne luchtcirculatie. Indien nodig wordt er in de units drogere buitenlucht bijgemengd en op kastemperatuur gebracht. De ventilatoren en luchtverdeelslangen doen de rest.
Het verwarmingssysteem is ontworpen op het cascadeprincipe. “Dat resulteert in een hoge energie-efficiëntie”, verklaart Jim van Zeijl namens Certhon. “De buisverwarming is verdeeld in een boven- en ondernet. Het bovennet wordt gevoed met hoogwaardige warmte. Het iets afgekoelde retourwater gaat naar het ondernet, waar opnieuw warmte wordt afgegeven. Het retourwater van het ondernet wordt weer gebruikt om de buitenlucht in de AVS-units te verwarmen. Zo nodig wordt er eerst nog wat warm water bijgemengd om de lucht op kastemperatuur te kunnen brengen. Op die manier realiseer je de hoogst mogelijke warmteafgifte.”
“Het vereist een precieze aansturing van de klepstanden en de ventilatorsnelheid van de AVS-units”, vult Van der Zeeuw aan. “Daarvoor gebruiken wij standaard het modbus protocol, dat is nauwkeurig én bedrijfszeker.”
De start van de eerste teelt in de nieuwe kas staat gepland voor augustus 2025. Van Antwerpen: “Door het vele slechte weer hebben de bouwers het niet gemakkelijk, maar ze hebben goed werk geleverd”, oordeelt de teeltmanager. “Het is een voorrecht om in zo’n geweldige kas aan de slag te mogen gaan en hopelijk weer een paar grenzen te verleggen. Perfect zal het nooit worden, maar tot nu toe weten we in iedere nieuwe kas vooruitgang te boeken. Dat zal hier ook gaan lukken, daar ben ik van overtuigd.”
Jim van Zeijl (links) en Rens van Antwerpen bij een van de 36 AVS-units die cruciaal zijn voor een efficiënte klimaatregeling in het nieuwste kassencomplex van Opti-flor.
Voordat het bouwen van start ging, legde Van Antwerpen de relatie uit tussen klimaatbeheersing en productkwaliteit aan Certhon's CEO John van der Sande.